Stukjes Van Speyk
Jan Carel Josephus van Speyk (1802-1831) was een Nederlandse kanonneerbootcommandant tijdens de Belgische opstand in 1830.
Op 5 februari 1831 kreeg Van Speyk de opdracht om naar Oosterweel te varen om scheepsladingen te controleren, zoals al vele malen eerder die winter. Maar toen dreef zijn schip op de Schelde, door een harde noordwesten wind en een slecht functionerend anker, naar de kant waar een woedende menigte van Antwerpse arbeiders op zijn schip sprong en de vlag bemachtigde. Hierop zou Van Speyk de historische laatste woorden hebben gesproken: “…en een infame Brabander worden? Dan liever de lucht in”. Door zijn sigaar in het buskruit te steken bracht hij het schip tot ontploffing. Bij de ontploffing kwamen 28 van de 31 bemanningsleden, onder wie Van Speyk zelf.
Veel stukjes van Van Speyk zijn bewaard gebleven. Als alle stukjes stof, haar en huis van Van Speyk echt zijn, dan is de zeeheld letterlijk in duizenden deeltjes uiteen gereten. Vaak werden de Stukjes Van Speyk van echtheidscertificaten voorzien, zoals in het Marinemuseum in Den Helder te zien is.
Tekst op het certificaat
De Ondergetekende Kolonel, chef van den Staf van Zijne Excellentie den Heer Generaal der Infanterie Barron Chassé, dat in zijne tegenwoordigheid, de aangehechte Haarlok en het stukje Latien, als wezenlijk behoord hebbende aan het Hoofd, en tot de Kleeding van J.C. van Speyk, na zijn heldhaftig streven, van de overblijfselen diens dapperen Zeemans zijn afgeknipt, in February 1831, terwijl tevens deze voorwerpen zijn verval in een lijst van Hout, overgebleven van de Kanonneerbood No2, door Van Speyk gecommandeerd.
De Kolonel voornoemd,
jhr. de Boer
Meer weten over Van Speyk? Bekijk de aflevering van ‘Landgenoten’ op www.uitzendinggemist.nl